ԱԶԲ-ը կանխատեսում է տնտեսական աճի դանդաղում Հայաստանում՝ պահպանվող կայունությամբ

Ասիական զարգացման բանկը հրապարակել է Հայաստանի վերաբերյալ իր հերթական գնահատականը՝ ներկայացնելով երկրի տնտեսական իրավիճակի վերլուծություն և առաջիկա տարիների կանխատեսումներ։ Զեկույցում առանձնացված են տնտեսության աճի տեմպերի դանդաղումը, գնաճի նվազումը, արտաքին պահանջարկի նվազման հետևանքները, ինչպես նաև ֆիսկալ քաղաքականության մարտահրավերները։

Զեկույցի համաձայն՝ 2025-ին և 2026-ին Հայաստանի տնտեսությունը կաճի ավելի դանդաղ տեմպերով՝ արտաքին պահանջարկի նվազման և ներդրումների կառուցվածքային փոփոխությունների ֆոնին։

Ասիական զարգացման բանկի նոր զեկույցը ներկայացնում է Հայաստանի տնտեսական զարգացման հիմնական միտումները՝ ընդգծելով 2024 թվականի համեմատաբար կայուն, սակայն արդեն դանդաղող աճը, ինչպես նաև 2025–2026 թվականների կանխատեսվող տեմպերը։

Տնտեսական աճը դանդաղում է, սակայն մնում է դրական

2022 թվականին գրանցված 12.6% տնտեսական աճից հետո, 2023-ին այն հասավ 8.3%-ի, իսկ 2024-ին՝ 5.9%-ի։ ԱԶԲ-ի կանխատեսմամբ՝ 2025-ին աճը կկազմի 5.0%, իսկ 2026-ին՝ 4.7%։ Աճի հիմնական խթանիչները կլինեն ներքին պահանջարկը և ենթակառուցվածքային ներդրումները։

Ծառայությունների ոլորտը շարունակում է լինել տնտեսության հիմնական շարժիչ ուժը՝ 2025-ին և 2026-ին ակնկալվող 6.0% աճով։ Արդյունաբերության ոլորտը նույնպես կվերականգնվի՝ չնայած շինարարությունից բացի այլ ենթաոլորտներում աճի տեմպերը կմնան չափավոր։

Գնաճը գրեթե զրոյական է, սակայն սպասվում է արագացում

2023-ին միջին գնաճը կազմել է 2.0%, իսկ 2024-ին՝ ընդամենը 0.3%։ Սակայն 2025-ին այն կարող է հասնել 3.0%-ի՝ պայմանավորված ավելի ընդարձակ բյուջետային քաղաքականությամբ և արտաքին գների հնարավոր փոփոխությամբ։ ԱԶԲ-ն ընդգծում է, որ Կենտրոնական բանկի նպատակային 3% ±1% ինֆլյացիոն միջակայքը պահպանվում է։

Ֆիսկալ քաղաքականությունը՝ ավելի ընդարձակ, բայց վերահսկվող

2024-ին պետական բյուջեի դեֆիցիտը աճել է՝ հասնելով ՀՆԱ-ի 3.7%-ին։ 2025-ին այս ցուցանիշը կարող է հասնել 5.5%-ի։ Սակայն ԱԶԲ-ն ընդգծում է, որ հարկային բարեփոխումներն ու ծախսերի արդյունավետ կառավարման բարելավումը թույլ կտան պահպանել ֆինանսական կայունությունը։ Պետական պարտքը կմնա վերահսկելի մակարդակի վրա՝ ՀՆԱ-ի մոտ 55.8% 2025-ի վերջին։

Արտաքին սեկտորի թուլացում և ընթացիկ հաշվեկշռի դեֆիցիտ

Զեկույցում նշվում է, որ ընթացիկ հաշվեկշռի դեֆիցիտը 2024-ին հասել է ՀՆԱ-ի 3.8%-ի, և կանխատեսվում է, որ այն կշարունակի աճել՝ հասնելով մոտ 5.0%-ի 2025–2026թթ․։ Դրա պատճառը ներդրումների եկամտի նվազումն ու դրամական փոխանցումների կրճատումն է։

Խորհուրդներ կառավարությանը՝ կայուն զարգացման համար

ԱԶԲ-ն կարևորել է Հայաստանի կառավարության կողմից իրականացվող բարեփոխումները՝ հանրային ներդրումների կառավարման, ֆիսկալ թափանցիկության և ՊՁ-երի արդյունավետության բարձրացման ուղղությամբ։ Սակայն զեկույցում նշվում է նաև, որ ռազմավարական պլանավորման և բյուջետավորման միջև դեռ զգալի բաց կա։ Ակնկալվում է, որ կառավարությունը կշարունակի բարելավել բյուջետային գործընթացները, հատկապես՝ ներդրումային ծախսերի արդյունավետ ընտրության հարցում։