«Չեմ ամաչում». ամուսնու հաշվին ապրելն ու ուսման համար զղջալը նո՞ր միտում է հայ կանանց մոտ
«Չեմ ամաչում». Ամուսնու հաշվին ապրելն ու ուսման համար զղջալը նոր միտում է հայ կանանց մոտ.
Վերջերս համացանցում ակտիվորեն շրջանառվում է «Ես չեմ ամաչում խոստովանել…» միտումը, որտեղ աղջիկները պատրաստակամորեն կիսում են այն, ինչը նախկինում համարվում էր ինֆանտիլիզմի կամ թուլության նշան, բայց այժմ ներկայացվում է որպես բնավորության գիծ և նույնիսկ որպես հպարտության աղբյուր: Ձևաչափն այսպիսին է՝ գրում ես քո տարիքը և այնպիսի բաներ, որոնք օբյեկտիվորեն նման են ծուլության, ինֆանտիլիզմի և հոգեբանական անհասության, բայց դրանք փոխանցում ես որպես յուրահատուկ, բարդ անհատականության գծեր։
Այս միտումը չի շրջանցել նաև հայ աղջիկներին։
Վերջերս Instagram-ում մի գրառման հանդիպեցի, որտեղ 23-ամյա հայուհին ասում էր. «Ես չեմ ամաչում խոստովանել, որ երբեք չեմ աշխատել, և որ մինչ ամուսնանալը ապրում էի ծնողներիս հաշվին, իսկ հիմա ապրում եմ ամուսնուս հաշվին։ Իմ կյանքի ամենամեծ խնդիրը պզուկներն են, իսկ ճնշված ու հիասթափված լինելը նորմալ է»։ Եվ, դատելով «Օ՜, այնքան իմ մասին է» ոգով մեկնաբանություններից, «Մեզնից յուրաքանչյուրն այս կետում է», շատերը ծանոթ են այս տրամադրությանը և, ավելին, դա գրավում է նրանց:
24-ամյա մի կին էլ գրառման մեջ նշել է, որ չի ամաչում խոստովանել, որ զղջում է, որ իր քոլեջի տարիներին սովորում էր խնջույքների փոխարեն և չէր հեռանում թունավոր հարաբերություններից, քանի որ վախենում էր դատվելուց: Այս վերաբերմունքով նույնիսկ չգիտես, թե ինչն է ավելի վատ՝ ափսոսա՞լ գիտելիքների համար, թե՞ զոհաբերել հանուն ուրիշի կարծիքի:
Իհարկե, մենք բոլորս իրավունք ունենք ապրել այնպես, ինչպես ուզում ենք։ Չե՞ք աշխատում: Այո, դա ձեր խնդիրն է: Հիասթափվե՞լ եք կյանքում: Դա նույնպես ձեր ընտրությունն է: Բայց ինչո՞ւ այս ամենը ներկայացնել որպես ձեռքբերում։
Ինձ իսկապես վախեցնում է, թե որքան արագ է ռոմանտիզացվում կախվածությունը: Եթե նախկինում աղջիկներին սովորեցնում էին, որ նրանք պետք է լինեն խելացի, անկախ և ուժեղ, ապա այժմ նորաձևության մեջ է փխրուն, անպաշտպան արքայադստեր կերպարը, ով ոչինչ պետք է չանի, իսկ աշխարհը պետք է հարմարվի նրա հուզական ճոճանակներին:
Խոսքը ազնվության կամ խիզախության մասին չէ՝ ասել, որ դու ոչինչ չես կարող անել և չես ուզում փոխել դա: Սա հարմարավետ դիրքի մասին է. «Ես այսպիսին եմ, ընդունիր ինձ այնպիսին, ինչպիսին կամ»: Բայց եթե մի փոքր ավելի խորը նայենք, ակնհայտ է դառնում, որ սա պարզապես փախուստ է չափահաս կյանքից։
Կա այնպիսի հասկացություն, ինչպիսին է երկարատև մանկությունը: Սա այն դեպքում, երբ դու արդեն չափահաս ես տարիքով, բայց ոչ վարքով։ 18-20 տարեկանում սա դեռ ինչ-որ կերպ ներելի է, բայց երբ 22-26 տարեկան ես, և դեռ ապրում ես ծնողներիդ/ամուսնուդ հաշվին և հպարտանում դրանով, քանի որ «հարմար է», սա արդեն ահազանգ է:
Ամերիկացի հոգեբան Ջեֆրի Արնեթն այս երևույթը նկարագրելու համար հորինել է «երկարատև պատանեկություն» տերմինը: Հիմնական նշանը մեծահասակների պարտականությունները հետաձգելու ցանկությունն է, որը հիմնավորում են հանգամանքներով։ Պարզվում է՝ «Ես չեմ ամաչում» թրենդը պարզապես ֆլեշմոբ չէ Instagram-ում, այլ սեփական անօգնականությունն արդարացնելու, այն նորմ դարձնելու զանգվածային փորձ՝ ուրիշներից վատ չզգալու համար։
Կարծես վերջերս ամեն ինչ այլ կերպ էր աշխատում: Աղջիկները ձգտում էին անկախության, սովորում, փորձում իրենց աշխատանքում, երազում էին լավ կարիերայի կամ գոնե իրենց ուժերի վրա վստահ լինելու մասին։
Այո, միշտ էլ եղել են կախյալ դիրք ընտրողներ, բայց դա համենայնդեպս որպես հպարտության պատճառ չի ներկայացվել։
Իսկ հիմա՞։
Ինքնուրույն գումար չաշխատելը նորմալ է։
Ոչինչ, որ չաշխատես ինքդ քեզ վրա:
Ուրիշի հաշվին ապրելը նույնպես նորմալ է:
Պարզապես ասում ես՝ «ընդունիր ինձ այնպիսին, ինչպիսին կամ»։
Խնդիրը նույնիսկ այն չէ, որ ինչ-որ մեկն ընտրում է այս ապրելակերպը։ Խնդիրն այն է, որ այժմ այն ներկայացվում է որպես նորմալ և լայնորեն կրկնօրինակվում է։ Աղջիկներին ասում են. «Մի անհանգստացեք, ապրեք լիարժեք կյանքով, ոչինչ մի արեք, ինչ-որ մեկը ձեր կողքին կլինի, որպեսզի ապահովի ձեզ»:
Բայց ի՞նչ կլինի հետո։
Իսկ եթե ամուսինդ թողնի քեզ, իսկ դու երբեք գումար չվաստակե՞ս: Երբ ծնողները ծերանում են և չեն կարողանում օգնել: Եթե այն ընկերները, ովքեր այժմ աջակցում են այս ինֆանտիլիզմին, իրենք էլ փոխվեն: Ասենք, եթե հիմա այս աղջիկներն ապրում են ամուսնու հաշվին ու նորմալացնում են իրենց «գիտակից գործազրկությունը», բայց մոտ 20 տարի հետո հարեւանի հետ մի բաժակ սուրճ խմելիս նստած կբողոքեն, որ «ամբողջությամբ նվիրվել են ընտանիքին», «կյանք չեն տեսել», «միայն բորշ են եփել»։
Ուրեմն, հիմա ամաչե՞մ
Ոչ, դա չէ խնդիրը: Լավ է խոստովանել, որ թույլ եք, խնդիրներ ունեք, որ չեք կարող ամեն ինչ ճիշտ անել: Բայց նորմալացնել անկախության բացակայությունը և հպարտանալ դրանով` ոչ: Եթե հասկանում եք, որ մոտիվացիայի հետ կապված խնդիրներ ունեք, որ դեռ անկախ չեք, սա աշխարհի վերջը չէ։ Դա ուղղակի պատճառ է դրա դեմ ինչ-որ բան անելու, այլ ոչ թե «անկեղծության» համար լայքեր հավաքելու համար։ Իհարկե, սխալն ընդունելն առաջին քայլն է։
Հետաքրքիր է, որ տղամարդիկ տարբեր կերպ են արձագանքում այս միտումին. նրանք ծաղրում էին «նոր անկեղծության» անհեթեթությունը և աղջիկների՝ հոգեբանական խնդիրներով իրենց «տարբերվող» ներկայացնելու փորձերը: Ինձ համար ամենահիշարժաններից մեկը Instagram-ի 40-ամյա օգտատերից է, որտեղ նա գրում է. «Ես չեմ ամաչում խոստովանել, որ միայն 27 տարեկան էի, երբ հասկացա, որ 10 տարի հետո ես կդառնամ 37: Չեմ ամաչում խոստովանել, որ երազել եմ լքել Մոսկվան իմ ամբողջ կյանքում, բայց երբեք դա չեմ արել: Եվ ամենակարևորը, ես չեմ ամաչում խոստովանել, որ արտաքուստ կարող եմ սառը և ամբարտավան թվալ, բայց միայն մտերիմները գիտեն, որ ես նույնպես խելագար եմ»:
